3 czerwca br. premierzy Republiki Czech, Republiki Węgier, Rzeczpospolitej Polskiej oraz Republiki Słowacji spotkali się w Wieliczce na szczycie premierów państw Grupy Wyszehradzkiej (V4). Spotkanie zostało zwołane z okazji oficjalnego zakończenia polskiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej i przekazania tej funkcji Węgrom, które będą przewodniczyć Grupie przez kolejne 12 miesięcy.
Premier RP Donald Tusk podsumował prezydencję Polski oraz pomyślnie przeprowadzone inicjatywy, które przyczyniły się do większej konsolidacji Grupy. Podkreślił osiągnięcia V4 na szczeblu europejskim oraz zwrócił uwagę na rolę współpracy w ramach formatu V4+, który okazał się być użytecznym i cenionym narzędziem w szeroko pojętej Europie Środkowej. Szef rządu podkreślił także znaczenie ścisłej współpracy państw V4 z kolejnymi prezydencjami Unii Europejskiej, co pozwala na bezpośredni dialog oraz lepsze zrozumienie pojęcia solidarności pomiędzy 27 państwami członkowskimi. Umożliwia ona także prezentację opinii GW na szereg tematów leżących w zakresie zainteresowania Unii Europejskiej.
Szefowie rządów państw V4 ocenili, iż wspólne inicjatywy w reakcji na bieżące wyzwania polityki Unii Europejskiej umożliwiają odgrywanie przez Grupę aktywnej roli na arenie europejskiej. Negocjacje dotyczące pakietu klimatycznego oraz inauguracja Partnerstwa Wschodniego to przykłady przedsięwzięć, stanowiących fundamenty dalszej pracy. Państwa V4 wyraziły podziękowanie obecnej czeskiej prezydencji UE. Premierzy omówili kwestię bliższej współpracy Stałych Przedstawicielstw państw członkowskich Grupy przy Unii Europejskiej pod kątem możliwych korzyści dla przyszłych prezydencji UE pozostałych państw V4.
Premier Słowacji Robert Fico poinformował o ubieganiu się przez ten kraj o siedzibę Agencji Współpracy Regulatorow Energetycznych (ACER) i poprosil swoich partnerow z GW o poparcie. Szefowie rządów państw V4 ocenili kandydaturę Słowacji jako bardzo poważną i dobrze przygotowaną. Ostateczna decyzja w tej sprawie będzie podjęta w czasie Rady Transportu, Telekomunikacji i Energii w Luksemburgu 12 czerwca 2009 r. Premier Fico przedstawił również ostatnie działania w sprawie utworzenia Banku Inwestycyjnego Europy Środkowej.
Premier Węgier Gordon Bajnai nakreślił główne priorytety prezydencji węgierskiej, przejmującej stery w Grupie Wyszehradzkiej, koncentrując się na wyzwaniach dla regionu w kontekście agendy Unii Europejskiej. W perspektywie regionalnej, Węgry wyrażają wolę kontynuacji działań swoich poprzedników na rzecz spójności wewnętrznej współpracy w Grupie. Większy nacisk Węgry położą także na promocję Grupy Wyszehradzkiej, tak by stała się ona bardziej widoczna dla obywateli. Rozwój najbiedniejszych obszarów regionu stanowi jedno z największych wyzwań dla państw Grupy. Węgry będą zatem czynić starania na rzecz uproszczenia procedur dostępu do unijnego finansowania. Ważną kwestią w programie działań na kolejne 12 miesięcy pozostanie także społeczna integracja wspólnot romskich. Eksperci Grupy Wyszehradzkiej powinni wziąć pod uwagę możliwość wniesienia własnego wkładu w istniejące już ramy regionalne - jak na przykład uruchomiona niedawno w Pradze europejska platforma na rzecz integracji Romów. Dodatkowo społeczną integrację społeczności będą wspierały Granty Strategiczne Miedzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.
Węgierska prezydencja V4 koncentrować się będzie także na procesie integracyjnym Zachodnich Bałkanów. Zostanie rozpatrzona realizacja długofalowych projektów na rzecz społeczeństw bałkańskich. Priorytetowymi partnerami w działaniach zewnętrznych V4, mających na celu przyspieszenie politycznego stowarzyszenia i głębszą integrację z Unią Europejską, staną się państwa objęte Partnerstwem Wschodnim. W tym kontekście prezydencja węgierska będzie promować Partnerstwo Wschodnie, w tym współpracę platform tematycznych PW ze wschodnioeuropejskimi krajami sąsiadującymi.
Premierzy omówili globalną sytuację finansową i gospodarczą, podkreślając wagę wdrożenia wniosków przyjętych 2 kwietnia 2009 r. na szczycie G20 w Londynie. Wyrażone zostało oczekiwanie, iż podjęte działania przyczynią się do stabilizacji warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz ułatwią wyjście z kryzysu. Sytuacja gospodarcza w Europie Środkowej winna stanowić także temat wspólnego dialogu organów rządowych państw Grupy ze środowiskiem przedsiębiorców, ponieważ zsynchronizowane działania w tym zakresie mogą pomóc złagodzić skutki kryzysu.
Szefowie rządów omówili także rolę Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego (MFW) – jedynej stałej instytucji V4. Jej wysoko oceniona działalność od 2000 r. przyczyniła się znacznie do integracji lokalnych społeczności w obrębie Grupy, a także umożliwiła wymianę młodzieży państw V4 i regionów przygranicznych (Bałkany Zachodnie oraz wschodnie państwa sąsiedzkie). Premierzy wyrazili podziękowanie Dyrektorowi Wykonawczemu Funduszu Kristofowi Forraiemu za jego aktywność w trakcie trzyletniej kadencji. Od sierpnia jego następcą na tym stanowisku zostanie Petr Vágner.
Oceniono, iż MFW pozostanie jednym z najważniejszych narzędzi rozwoju współpracy państw Grupy z pozostałymi partnerami. Premierzy krajów V4 zgodzili się podnieść od 2010 r. wysokość składki płaconej przez wszystkie państwa GW do budżetu MFW o 250.000 euro.
Szefowie rządów państw V4 omówili także kwestię bezpieczeństwa energetycznego, kładąc szczególny nacisk na kontekst regionalny, a także wymienili opinie dotyczące postępów w przygotowaniach konferencji COP-15 w Kopenhadze.
Podjęto decyzję na temat reaktywacji w najbliższych dniach "grupy do spraw infrastruktury energetycznej V4" składającej się z wysokiego szczebla pełnomocników rządów. Ich zadaniem będzie zbadanie możliwych wspólnych projektów energetycznych V4, które należałoby wziąć pod uwagę w najbliższej przyszłości.
Wśród państw V4 istnieje ogólny consensus odnośnie zmian klimatycznych, jako wspólnego wyzwania, przed którym stoi społeczność Unii Europejskiej i świata. Wyzwaniu temu można sprostać jedynie na drodze wspólnych wysiłków, tak państw rozwiniętych, jak i rozwijających się, kierując się zasadą wspólnej, ale zróżnicowanej odpowiedzialności i możliwości. Premierzy odnotowali, iż proces negocjacyjny związany z konferencją COP-15 zaczyna nabierać tempa i wyrazili nadzieję, że czerwcowa Rada Unii Europejskiej będzie w stanie wypracować zadowalające rozwiązania w zakresie finansowania działań dotyczących zmian klimatycznych.
